Nanotechnologia

Nanotechnologie na Uniwersytecie Zielonogórskim

Postęp technologiczny w obszarze nanotechnologii poprzez łatwiejszy dostęp do coraz nowocześniejszej aparatury badawczej spowodował znaczny wzrost zainteresowania nanotechnologiami w ostatnich latach. W 2012 roku odnotowano istnienie na rynku polskim 48 przedsiębiorstw, które w przeprowadzonym badaniu wykazały działalność w obszarze nanotechnologii. Na tę działalność przeznaczyły one łącznie 161,7 mln zł. W tym samym roku przedsiębiorstwa zatrudniały w obszarze nanotechnologii 569 osób, a wśród zatrudnionych największy odsetek stanowiły osoby z wykształceniem wyższym (52,5%)[1]. Nie dziwi zatem zainteresowanie młodych ludzi wyborem kierunków studiów związanych z nanotechnologią. Na niektórych uczelniach otwarte zostały nowe kierunki studiów, takie jak nanotechnologia, czy inżynieria nanostruktur. Można tez studiować na tradycyjnych kierunkach, które dostosowując się do tych nowych trendów w toku studiów oferują kursy związane z nanotechnologią.

Coraz głośniej słychać o nanotechnologiach również w województwie lubuskim[2][3][4]. Dwa podstawowe cele zastosowań nanotechnologii kierowane są na budownictwo i nanobiomedycynę. O pierwszym zagadnieniu dla BiznesLubuski.pl pisze Mirosław Maciejewski:

„Przedstawiając i omawiając problematykę nanocząsteczek zwracamy uwagę na problemy, które występują w niedalekiej przyszłości a obecnie w ogóle nie są brane pod uwagę np. związane z utylizacją odpadów, a należy zauważyć, że nanocząsteczki występują w takich strukturach jak: nanoproszki, nanorurki, nanoaerozole, nanozawiesiny, nanostruktury, materiały nanokompozytowe, nanopianki i materiały nanoporowate. Kładąc szczególny nacisk na innowacyjną strategię transformacji gospodarczej w województwie lubuskim podkreślamy konieczność wdrożenia ekosystemów i ekoinnowacji”[5].

W tym artykule skupimy się na Uniwersytecie Zielonogórskim, a co za tym idzie głównie na zastosowaniach w biomedycynie. Na uniwersytecie nie ma wyodrębnionego kierunku nanotechnologia, jednakże istnieją grupy badawcze uprawiające tę dyscyplinę. W konsekwencji studenci mogą uczestniczyć i uczestniczą w pracach badawczych tych grup.  Są to przede wszystkim:

1. Zakład Inżynierii Biomedycznej Wydziału Mechanicznego pod kierownictwem profesor Elżbiety Krasickiej-Cydzik, który realizuje dwa projekty nano: „sensory na bazie Ti/nanostrukturalny TiO2 do zastosowań medycznych” oraz  „otrzymywanie i charakterystyka samoorganizujących się nanomateriałów tlenkowych na implantowych stopach tytanu”[6]. Wydział może pochwalić się dużymi sukcesami w pracy nad nanomateriałami. Opublikowano ponad 20 artykułów naukowych, głównie w temacie ditlenku tytanu. Wykonywane są też prace dyplomowe w tematyce nano[7], a część z nich została wyróżniona w konkursie „Magisterium z Innowacji”[8].

2. Katedra Biotechnologii Wydziału Nauk Biologicznych pod kierownictwem profesora Jacka J. Kozioła realizuje projekt „otrzymywanie nanocząstek (w tym magnetycznych), ich funkcjonalizacja w aspekcie zastosowań medycznych”[9]. W pracę zaangażowanych jest sześciu pracowników na różnych stanowiskach. Główne tematy badawcze dotyczą syntezy i zastosowań nanocząstek złota i tlenku żelaza. W 2010 roku odbyła się obrona pierwszej pracy magisterskiej z nanobiotechnologii[10]. Od 2013 roku w ramach studiów doktoranckich przyjęto pierwszą doktorantkę zajmującą się tematyką nanotechnologiczną. Z nanotechnologią można spotkać się także w toku studiów kierunków biologii, biotechnologii i ochrony środowiska, gdzie prowadzone są między innymi takie kursy jak „Nanomateriały w diagnostyce i terapii medycznej”, czy ” Nanobiotechnologia”.

3. Zakład Fizyki Materiałowej i Medycznej Wydziału Fizyki i Astronomii pod kierownictwem profesora Mirosława R. Dudka, w którym  zaangażowanych w pracę nad nanomateriałami jest ośmioro naukowców, w tym czworo doktorantów z kraju i z zagranicy. W tym roku odbyła się obrona pierwszej w grupie pracy magisterskiej w tej dyscyplinie[11]. Dodatkowo na wydzialeprowadzone są badania teoretyczne z obszaru nano. Pojawiły się pierwsze artykuły naukowe w obszarze nanotechnologii.

graph

Dodatkowo w 2012 roku we współpracy Katedry Biotechnologii oraz Zakładu Fizyki Materiałowej i Medycznej został utworzony zespół 'Nanoteam’ zrzeszający 16 naukowców, w tym 5 doktorantów,  prowadzących wspólne badania w dziedzinie nanobiotechnologii i nanobiomedycyny (Rys. 1). Pojawiają się pierwsze artykuły naukowe zgłoszenie patentowe.

„Badania, które prowadzimy w ramach zespołu dotyczą wytwarzania i funkcjonalizowania nanomateriałów, głównie magnetycznych nanocząstek tlenku żelaza w kontekście zastosowań biomedycznych i w ochronie środowiska. Serdecznie zapraszamy studentów zainteresowanych światem w skali nano do zaangażowania się w pracę zespołu. Nasza działalność szybko się rozszerza. W grudniu ubiegłego roku nastąpiło otwarcie Centrum Innowacji – „Technologie dla Zdrowia Człowieka” (CITdZC) w ramach Parku Naukowo-Technologicznego Uniwersytetu Zielonogórskiego. Posiadamy tam najnowszą aparaturę do analizy nanomateriałów”, mówi prof. Jacek Kozioł kierownik projektu CITdZC.

Podsumowując, nanotechnologia, choć może na pierwszy rzut oka ukryta, prężnie rozwija się na Uniwersytecie Zielonogórskim, a dzięki powstaniu centrów technologicznych w Parku Naukowo technologicznym, w szczególności CI TdZC, w niedalekiej przyszłości z pewnością pojawią się również firmy zajmujące się tą tematyką.

UZ 1

Budynek m.in. Wydziału Fizyki i Astronomii Zielonogórskiego

UZ 2

Budynek m.in. Wydziału Nauk Biologicznych Uniwersytetu Zielonogórskiego

 

Bartłomiej Zapotoczny

 

 

 

[1] http://www.egospodarka.pl/103821,Nanotechnologia-w-Polsce-w-2012-r,1,39,1.html

[2] http://www.lzg24.pl/artykul/aktualnosci-solectwa/nowy-kisielin/w-kisielinie-zbadaja-fale-i-nanoczasteczki

[3] http://www.if.uz.zgora.pl/content/fizyka-medyczna-nanoczastki-w-leczeniu-chorob-nowotworowych

[4] http://rzg.pl/files/2014/05/program-festiwal-nauki-2014.pdf

[5] http://www.bizneslubuski.pl/opinie/1438,bizneslubuski-pl-nanomaterialy-korzysci-i-ryzyko

[6] http://www.zib.uz.zgora.pl/index.php/badania/nasze-badania

[7] http://www.zib.uz.zgora.pl/index.php/studia/dyplomy

[8] http://www.zib.uz.zgora.pl/index.php/studia/sukcesy-naszych-studentow

[9] http://wnb.uz.zgora.pl/pl/wydzial/struktura/kbt.html

[10] Kropki kwantowe – synteza i badanie ich właściwości optycznych, Bartłomiej Zapotoczny.

[11] Control of the antibody- antigen binding sites by the PH value, Nguyen Thi Thao

Źródło grafiki:

[1] http://boleslawiec.fotopolska.eu/foto/360/360627.jpg

[2] http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/cd/Zielona_G%C3%B3ra,_Campus_A_%28UZ%29.jpg

Accessibility Tools